Bloot in de kou

Het wordt weer koud buiten. Sauna-weer zeggen we dan. Iedereen loopt buiten met de winterjas aan, das om en nog roepen we: ‘Wat is het fris!’ Na de saunacabine lopen we echter in ons blootje naar buiten en vinden dit de normaalste zaak van de wereld. Waarom vatten we geen kou?

Overlevings-reactie

In de Finse saunacabine met een plafondtemperatuur van minimaal 80°C en in een stoombad van rond de 48°C warmt ons lichaam behoorlijk op. Een natuurlijke overlevings-reactie van het lichaam bij het oplopen van de temperatuur, is het openzetten van de haarvaatjes in de huid en zweten. Het verdampen van zweet vanaf onze huid koelt. In de Finse sauna lukt dit goed, in een stoombad werkt dit principe niet. Het zweet kan immers niet verdampen in een met waterdamp verzadigde lucht. Daarom is een stoombad ook lager in temperatuur.

Hart in actie

Ons afkoelmechanisme schiet uiteindelijk tekort. In de sauna zelf kan onze hartslagfrequentie soms wel met factor twee oplopen. Ons hart kan in de sauna per hartslag soms wel drie maal zoveel bloed doorpompen als in rust. Alle toegediende warmte dat het lichaam zelf niet naar buiten kwijt kan, wordt via onze bloedcirculatie opgeslagen in onze grote organen. Onze organen bevatten een enorme hoeveelheid bloed en kunnen daardoor tijdelijk veel warmte opslaan. In de Finse saunacabine wordt onze huid voornamelijk opgewarmd door stralingswarmte vanaf het plafond, het bovenste deel van de wanden en de kachel zelf. In het stoombad zorgt de condensatie van waterdamp op onze huid en de warmtegeleiding in de lucht voor een intensieve opwarming van het hele lichaam. Naast de Finse sauna en het stoombad kan eigenlijk alleen een echt heet bad de lichaamstemperatuur ook aanzienlijk laten oplopen. Bij alle andere faciliteiten in onze thermen gebeurt dit in mindere mate.

Protestmars

Op het moment dat onze organen opgewarmd zijn tot plm. 38,5°C tot 39°C krijgt ons lichaam het zwaar. Je ontvangt de prikkel dat het welletjes is. Het begint onaangenaam te worden, je lichaam protesteert. Eigenlijk vertelt je lijf dat je actie moet ondernemen. Nu, dit moet je dan ook doen. Je verlaat rustig de warmte en de eerste afkoeling is in de buitenlucht.

Ga voor de brrrr-factor

In een stoombad, tijdens een opgieting en op het moment dat je een droge Finse sauna verlaat ontstaat er condensvorming op je longblaasjes. Niets om je druk over te maken, dit is eigenlijk best gezond. In de buitenlucht blaas je dit in een paar ademteugen naar buiten en koel je de longen direct. Je moet dus nooit in een vochtige binnenlucht blijven lopen. Voor een open raam gaan staan is dan al een stuk beter. Het beste is echter met lijf en leden de buitenlucht in! Ziek zal je er op dat moment niet van worden. Je lichaam is door en door warm, zodat je echt een paar minuten zonder problemen in de buitenlucht kunt vertoeven. Hoe koud het ook is.

Coolingdown

Wind en blote voeten op een koude vloer bespoedigen de afkoeling aanzienlijk. Badslippers aan is dan ook beter, maar sla geen handdoek om. Het lichaam koelt aan de buitenlucht rustig af. Pas op het moment dat je niet meer nazweet en de hartslag genormaliseerd is, start je met het afkoelen met water. Eigenlijk dus pas vlak voordat je het koud gaat krijgen. Omdat het lichaam ook van binnen moet koelen, moet je de afkoeling heel rustig opbouwen. Bij een plotselinge abrupte dosis koud water, sluiten de haarvaten in de huid zich ogenblikkelijk en kan de warmte onvoldoende uit je lijf komen. Je sluit dan dus eigenlijk de warmte in je lichaam op. Vergeet het dompelbad dan ook nog maar even. Eerst de afkoelslang, koude douche en stortemmer. Dan pas het dompelbad in. Koel je te snel, of neem je onvoldoende tijd om te koelen, dan is na zweten en een loom gevoel het gevolg. En dit terwijl een goed saunabad zo verkwikkend kan zijn! Heb je regelmatig last van wat hoofdpijn na de sauna? Let dan eens op of je je hoofd wel goed afkoelt. Je hoofd hoort ook bij je lijf! Sluit af met een heet voetenbad en minimaal een kwartier rust om het optimale saunagevoel te beleven.

Tip

Veel mensen willen na de laatste saunaronde, vlak voor het aankleden, warm douchen en wassen met water en zeep. De enige reden om dit te doen is het zwemmersluchtje (chloor) van je lichaam te spoelen. Het lichaam zelf kan eigenlijk niet schoner worden dan het al is na een saunabad. Wil je wel warm douchen? Douche en was je dan direct aansluitend op het luchtbad (buiten lopen). Je lichaam is dan nog vrij warm. Na het warm douchen en wassen koel je het lichaam onder een stevige koude douche. Neem tot slot een heet voetenbad en een kwartier rust. Kleed je dan pas aan, je zult het verschil merken!

Dit artikel is geschreven door Erik Bierenbroodspot van WellnessProfs.nl