De Islamitische Hammam is geboren

Toen het magnifieke Romeinse Rijk zich langzaam terugtrok in de laars van Italië, inspireerden de overgebleven Griekse badhuizen en de Balnea de bescheiden kleinere Hammams van Islam. Echter, pas na de enthousiaste aanbeleving van de zweetbaden door Mohammed zelf begon de Islamistische Hammam zich te verspreiden. 

Mohammed geloofde dat de warmte van de Hammam (wat in het Arabisch “verpreider van warmte” betekent) de vruchtbaarheid verhoogde en dat de gelovigen zichzelf moesten vermeervoudigen. Totdat de Hammam door Mohammed werd aanbevolen gebruikten de Arabieren enkel koud water. Een bad werd nooit gebruikt omdat dit werd gezien als het baden in iemands eigen vuil. Maar toen de Arabieren de Romeinense en Griekse baden in Syria veroverden, adopteerden de heiligen meteen het genot van heteluchtbaden.

Arabieren

Toen de Arabieren eenmaal de buitenlandse badmanieren hadden overgenomen werden deze snel aangepast aan hun eigen wensen. De Hammam kreeg een grote religieuze mening en werd naast de moskee geplaatst, daarmee handelend overeenkomstig met de Islamitische wetten van hygiëne en purificatie. De nadruk op fysieke en intellectuele ontwikkeling werd ontnomen, alleen massage bleef over.

Toen eenmaal het genot van het warme water inzonk lieten de Arabieren het koude waterbad of douche na het zweten achterwegen. De Hammam ontwikkelde in een oord waar rust en ontspanning centraal staan. Gedempt licht en afzondering benadrukte de sfeer.

De hammam en zijn schoonheid!

Religieuze reinheid

Naast het lichamelijke genot van het baden gingen mensen naar de Hammam voor religieuze reinheid. De Hammam was zo’n belangrijk onderdeel van de gemeenschap dat zelfs de welgestelde burgers, die meestal privé baden hadden, de openbare Hammams bezochten. Zij lieten hiermee zien dat zij schoon waren.

Het bouwen van een Hammam was een onderneming welke zowel Allah als de burgers genoegen schonk. Hammams werden vaak neergezet door rijke individuen die het advies van Yusuf B ‘Abdalhadi, een Arabierse schrijver opvolgden. Hij schreef: “Een ieder die een misdrijf heeft begaan zou een Hammam moeten bouwen (als boetedoening)”.

Vrouwen en de Hammam

In eerste instantie was de Hammam verboden voor vrouwen, maar toen de hygiënische voordelen bekend werden kregen vrouwen toegang na ziekte of na de bevalling van een kind. Uiteindelijk boden de mannen, hoewel niet van harte, vrouwen toegang tot de warme baden en sociale bijeenkomsten van de Hammam. Het duurde niet lang voordat het “privilege” een “recht” werd.

De Hammam werd een zeer belangrijk onderdeel in de levens van de vrouwen. Als een man zijn vrouw het recht tot de Hammam ontnam had zij grond voor een scheiding. Moeders gebruikte de Hammam voor het inspecteren van potentiële bruiden voor hun zonen, geen enkel lichamelijk defect ontsnapte de aandacht.

Hoe gebruik je de Turkse Hammam?

De Turkse Hammam verschilt wezelijk van de saunacultuur zoals wij die kennen in Nederland. Ten eerste heeft de Hammam geen sauna maar een stoombad, die vaak heel heet is en zeer vochtig. Daarnaast is het gebruikelijk dat er aparte uren of dagen zijn voor mannen en vrouwen. En vergeet niet een droge slip mee te nemen, want in de Hammam moet je je slip aanhouden.

Een rondje Hammam gaat als volgt

  • Eerst douchen en jezelf overgieten met een emmer gevuld met heet water.
  • Smeer jezelf in met sabon beldi (speciale zachte zeep) van top tot teen.
  • Vervolgens ga je een poosje in de stoomcabine zitten. De damp en de zeep zorgen ervoor dat je huid week wordt.
  • Scrubben maar! Dit kan je zelf doen of laten doen.
  • Douche nu de dode huidlaagjes van je lichaam en spoel je lichaam af met heet water.
  • Vervolgens smeer je jezelf in met modder en laat je de modder enige tijd inwerken.
  • Weer douchen en afspoelen met heet water.
  • Tijd voor de massage. Je wordt ingesmeerd met olie die zacht in je huid wordt gemasseerd. Ook je haar wordt gewassen.
  • Weer douchen en nog even genieten van het hete water.
  • Tijd voor een kopje kruidenthee in de rustruimte.

Een rondje Hammam duurt zo’n anderhalf tot twee uur. Daarna herhaal je het rondje nog een aantal keer. Neem dan wel je eigen scrubhandschoen mee en een vriend/vriendin om je te helpen met het scrubben en masseren!

Woordenlijst

Hammam 
Badhuis, de Midden-Oosterse variant van een stoombad. Het is een plek waar mensen zich kunnen wassen en heeft daarmee ook een sterke sociale functie.
Islam (arabisch) 
Een monotheïstische godsdienst, één van de drie grotere Abrahamitische religies. Het Arabische woord islam betekent letterlijk overgave.
Mohammed 
Wordt door moslims beschouwd als profeet en grondlegger van de islam.
Arabieren
Meestal wordt onder Arabieren mensen verstaan die het Arabisch als moedertaal hebben. Arabisch gebied is het gebied waar Arabisch wordt gesproken, strekt het zich uit over 6500 km, van de Atlantische Oceaan tot aan de Arabische Zee.
Syria (syrië) 
Syrië, officieel de Syrische Arabische Republiek, is een land in het Midden-Oosten. Het grenst in het westen aan de Middellandse Zee, in het noorden aan Turkije, in het oosten en zuidoosten aan Irak, in het zuiden aan Jordanië en in het zuidwesten aan Libanon en Israël.
Moskee 
Een gebedshuis binnen de islam.
Islamitische wetten
Sharia is het Arabische woord voor de islamitische wet. Het islamitisch recht is geen recht in westerse zin. Er is geen sprake van wetboeken die bedoeld zijn om conflicten te voorkomen en, in het uiterste geval, te beslechten. Sharia is in de eerste plaats een religieuze plichtenleer die het menselijk handelen in wereldse en religieuze zaken bepaalt, zowel in de relatie van mensen onderling als van mens tot God.
Allah (arabisch)
Arabisch woord voor God.
Stoombad 
Een ruimte waarin veel stoom wordt geproduceerd, zodat het er bijzonder warm wordt. De temperatuur van het stoombad ligt iets boven de 50°C.